Samochód to zdecydowanie najlepsza opcja na zwiedzanie Szkocji. Podróż samochodem daje swobodę przemieszczania się i możliwość dotarcia we wszystkie, nawet najdalsze zakątki kraju. Dlatego też przygotowałam poradnik o tym jak jeździć samochodem po Szkocji!
Jak jeździć samochodem po Szkocji
W Szkocji, jak w całej Wielkiej Brytanii, obowiązuje ruch lewostronny. Co to oznacza? Kierownica w samochodzie znajduje się po prawej stronie, natomiast jeżdżąc po drogach należy trzymać się lewej strony jezdni. Taka organizacja ruchu może być trudna do zaakceptowania, dla kogoś, kto przyjechał tu po raz pierwszy. Jeżeli nie czujecie się pewnie za kierownicą i nie macie doświadczenia w jeździe po lewej stronie, to raczej nie polecam wypożyczania samochodu.
Jak jeździ się po Szkocji?
Na początek warto wspomnieć o stylu jazdy jaki panuje w Szkocji. Tutejsi kierowcy są bardzo karni, przestrzegają przepisów, jeżdżą ostrożnie i zachowawczo. Są także niezwykle uprzejmi, nie ma problemu, aby ktoś Was wpuścił, przepuścił, czy cierpliwie czekał aż wykonacie manewr (np. parkowanie równoległe tyłem na wąskiej uliczce). Rzadko słychać tu dźwięk klaksonów. Inną rzeczą na którą również trzeba zwracać uwagę to to, że szkoccy kierowcy mają raczej swobodne podejście do używania kierunkowskazów. Jednym słowem po Szkocji jeździ się spokojnie i przyjemnie, czasami nawet flegmatycznie, ale trzeba się do tego po prostu przyzwyczaić.
Rodzaje dróg w Szkocji
W Szkocji gęstość dróg nie jest zbyt duża (zależy to oczywiście od regionu). Stan dróg zależy od lokalnych władz i jest bardzo różny. Dlatego przygotujcie się na drogi dziurawe i koślawe.
Drogi w Szkocji są raczej dobrze oznakowane, natomiast odległości na drogowskazach podawane są w milach.
- M – autostrady (motorways), tych w Szkocji nie ma zbyt wielu, najdalsza sięga do Perth.
- A – drogi główne, często dwupasmowe (dual carrigeways), choć nie zawsze. W Szkocji nawet główne drogi bywają wąskie i kręte, mają przewężenia, znajdują się na nich kraty – cattle grid.
- B – drogi drugorzędne, wąskie, często kręte
- Drogi poza kategorią (bez oznaczeń), są to drogi lokalne, często single track, czyli wąskie, jednopasmowe z tzw. passing places, czyli miejscami do mijania się.
Moim zdaniem im droga niższej kategorii tym ciekawsza. Jednocześnie na takich drogach należy zachować szczególną ostrożność. Drogi te są wąskie, kręte i często strome – ogólnie trudne technicznie, ale jednocześnie niezwykle malownicze.
W Szkocji nie ma dróg płatnych.
Ważne! Na drogach wielopasmowych należy jechać skrajnym lewym pasem,
a wyprzedzać prawym!
Ograniczenia prędkości na drogach w Szkocji
Ograniczenia prędkości na znakach podawane są w milach (mph):
- autostrady – 70mph – 115km/h
- drogi dwupasmowe – 70 mph
- teren niezabudowany – 60mph – 100km/h
- teren zabudowany – 30mph – 50km/h
- tereny mieszkaniowe – 20mph – 30km/h
Dopuszczalna prędkość dla kamperów i pojazdów ciągnących przyczepy:
- autostrada – 60mph
- drogi dwupasmowe – 50mph
- teren niezabudowany – 50mph
Ważne! Wyprzedzać można tylko z prawej strony!
Ronda – Jak jeździć samochodem po Szkocji
Większość osób najbardziej obawia się jazdy po rondach w ruchu lewostronnym. Nie wiem z czego to wynika, być może z ogólnej niechęci oraz niewiedzy, jak należy poruszać się po rondach? Jazda po rondzie jest naturalnie wymuszona, poprzez ułożenie pasa ruchu i raczej nie jest możliwe, aby pojechać pod prąd. Do rond trzeba się zdecydowanie przyzwyczaić, bo jest ich tu bardzo dużo. Niektóre z nich są malutkie, właściwie jest to normalne skrzyżowanie z wymalowanym po środku kółkiem, inne są duże, rozległe i mają po kilka pasów ruchu.
Na rondo wjeżdżamy w lewo i poruszamy się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Pojazdy na rondzie mają pierwszeństwo, czyli te najeżdżające z prawej strony.
Na większych rondach wyznaczone są pasy. Przed rondem (zazwyczaj) na danym pasie namalowany jest kierunek w jakim on prowadzi, co więcej na samym rondzie poprowadzone są ślady tychże pasów (dotyczy to większych rond). Najważniejsze jest, aby ustawić się na właściwym pasie. Jeżeli ustawicie się na złym pasie, może się zdarzyć, że wyprowadzi on Was w drogę w którą nie chcieliście jechać. Wynika to z ułożenia pasa, który naturalnie „wyprowadza” ruch z ronda. Na mniejszych rondach można jechać bliżej zewnętrznej lub wewnętrznej jego części, w zależności czy zjeżdżamy na pierwszym czy ostatnim zjeździe.
Przed wjazdem na rondo należy włączyć kierunkowskaz, lewy jeśli jedziecie w lewo, prawy jeżeli na rondzie skręcacie w prawo, włączenie kierunkowskazu nie jest konieczne jeśli jedziecie przez rondo na wprost. Kierunkowskaz należy również włączyć zjeżdżając z ronda (lewy).
Single track roads – jak jeździć samochodem po Szkocji
Jak jeździć po wąskich drogach w Szkocji i na co uważać
Wiele dróg w Szkocji, szczególnie na północy i na terenach słabo zaludnionych, to tzw. single track roads, czyli wąskie drogi jednopasmowe. Są tak wąskie, że mieści się na nich tylko jeden samochód. Dlatego też po obu stronach takiej drogi, co kawałek znajdują się passing places – miejsca które umożliwiają minięcie się.
Passing Place – jak z nich korzystać?
Passing place to miejsce do wymijania się. Są to niewielkie zatoczki w które należy zjechać, aby samochody mogły się minąć. Miejsca te są zazwyczaj oznaczone, dlatego widać je z daleka. Czasami jednak może się zdarzyć, że samochód jadący z przeciwka pojawi się nagle przed Wami (zakręt/blind summit)! W takiej sytuacji jeden z kierowców musi cofnąć do najbliższej zatoczki. Jest to kwestia uprzejmości, a także tego kto ma bliżej / wygodniej / łatwiej, aby taki manewr wykonać.
Ponadto warto dodać, bo chyba niewiele osób o tym wie, że na takich drogach pierwszeństwo mają samochody jadące POD górę! Jest to chyba oczywiste, ponieważ samochód jadący Z góry ma lepszą widoczność.
Ważne! Zawsze zjeżdżaj na Passing Place po lewej stronie!
Pamiętajcie, że Passing Place to nie miejsce parkingowe! Nie można w nich zaparkować i pójść na wycieczkę. Są to miejsca, które mają pomóc w płynności ruchu i ułatwić jazdę samochodem. Można się w nich ewentualnie zatrzymać na chwilę, aby zrobić zdjęcie, ale jedynie w sytuacji, gdy nie jedzie za Wami oraz z przeciwka sznur samochodów, które muszą się jakoś minąć. Zawsze sprawdźcie wsteczne lusterko!
Passing Place to także miejsce w które można zjechać, aby przepuścić samochody jadące za nami. Jeżeli jedziecie powoli (wolniej niż inni), warto przepuścić te auta i nie stresować się, że kogoś spowalniacie. Oczywiste jest, że jadąc taką urokliwą drogą i podziwiając widoczki, jedziemy wolniej niż lokalni mieszkańcy, którzy znają ją na pamięć. Myślcie o innych użytkownikach dróg, nie bądźcie zawalidrogami i nie spowalniajcie ruchu. Przepuszczajcie jadące za Wami samochody jeżeli chcecie jechać powoli, „turystycznie”. Inni kierowcy z pewnością będą wdzięczni i Wam podziękują.
Drogi typu single track, są zazwyczaj bardzo malownicze i raczej jedzie się nimi powoli, czasami jednak ich „uroda” zachęca do szybszej jazdy. Można poczuć się na nich jak na trasie wyścigu, należy jednak pamiętać, że NIE są to drogi jednokierunkowe i w każdej chwili z naprzeciwka może pojawić się samochód. Na tych drogach zazwyczaj nie ma ograniczeń prędkości, jednak radzę nie jechać nimi szybciej niż 30mph (50 km/h). Ponadto prędkość należy zawsze dostosować do panujących warunków oraz swoich umiejętności jako kierowcy.
Blind Summit i Hidden Dip – na co uważać na szkockich drogach
Co więcej, na szkockich drogach często można natknąć się na Blind Summit lub Hidden Dip. Cóż to takiego? Blind Summit to ślepy szczyt, czyli miejsca na drodze zza którego nie widać dalszej drogi (gdzie i jak ona prowadzi), a co ważniejsze czy coś jedzie z naprzeciwka. Przed takim podjazdem należy zwolnić i trzymać się możliwie blisko lewej strony jezdni. Hidden Dip to odwrotność, jest to poprzeczne zagłębienie w jezdni, takie miejsce w czasie opadów jest często zalane, a przejeżdżając przez nie z dużą prędkością można zahaczyć zderzakiem o jezdnię (nie polecam, szczególnie, jeśli macie samochód z wypożyczalni, a ubezpieczenie nie pokrywa uszkodzeń podwozia).
Cattle Grid – pułapka na owce
Inną ciekawostką, na którą natkniecie się na szkockich drogach i to nie tylko tych bocznych, jest Cattle Grid. Jest to krata ułożona w poprzek drogi. Zapobiega ona przechodzeniu zwierząt poza wyznaczony obszar. Istotne jest, że jeżeli wjeżdża się na taki teren to oznacza to, że na drodze można natknąć się na wałęsające się owce lub krowy. Zdarza się, że leżą one tuż przy jezdni, lub najzwyczajniej sobie po niej spacerują. Po takich terenach należy jeździć bardzo ostrożnie (szczególnie nocą), ponieważ w razie potrącenia takiego zwierzaka, nie dość, że będziecie mieć uszkodzony samochód, to jeszcze na dodatek musicie farmerowi zapłacić odszkodowanie ze zwierzę!
Skoro już mowa o zwierzętach to jeżdżąc samochodem po Szkocji trzeba również uważać na dzikie zwierzęta, które niespodzianie mogą pojawić się na drodze. Mnie kiedyś po drodze dumnie przemaszerował ogromy jeleń. Na szczęście wyszedł na drogę daleko przede mną, dzięki czemu miałam możliwość zwolnić i poczekać aż zejdzie z asfaltu. Natomiast ostatnio, tuż przed maską wyskoczyła sarna i to w środku dnia! Także zachowajcie ostrożność i czujność, nie tylko o zmroku, ale o każdej porze dnia!
Stacje paliw – jak wygląda tankowanie w Szkocji
Jeżeli przyjedziecie do Szkocji z Polski to jestem pewna, że zaskoczy Was niewielka ilość stacji benzynowych. Nawet przy głównych drogach jest ich niewiele. Co więcej – w Szkocji nie ma stacji całodobowych! Nie kupicie na nich również alkoholu, o ile stacja nie jest jednocześnie głównym sklepem w miasteczku;). Stacje 24-godzinne to jedynie stacje samoobsługowe, które pojawiły się stosunkowo niedawno. Jednak dzięki temu o każdej porze można zatankować w takich miejscach jak Durness czy Applecross.
W Szkocji warto tankować nieco na zapas. Stacjie jest niewiele, a odległości między nimi bywają spore (może to nie Islandia, ale głupio było by utknąć gdzieś pośrodku niczego z pustym bakiem ;)) Dlatego tankujcie, gdy nadarza się okazja, dystanse może nie są duże, ale na północy Szkocji stacji jest niewiele.
Aktualna cena paliwa (maj 2023):
E95 – £1,45, ceny podawane są w pensach, czyli na wyświetlaczu wygląda to tak 144,9
Diesel – £1,90 (189.9)
Zapraszam również do wpisu – Szkocja informacje praktyczne, gdzie znajdziecie wiele przydatnych informacji o tym pięknym kraju!
Jak jeździć samochodem po Szkocji – co koniecznie musisz wiedzieć!
Ważne! Trzymaj się lewej strony jezdni!
Pasy – seatbelts
Pamiętajcie, że w Szkocji istnieje obowiązek zapinania pasów dla wszystkich osób znajdujących się w pojeździe.
Telefon komórkowy
Zabronione jest używanie telefonu komórkowego przez kierowcę podczas jazdy. W czasie jazdy nie można go nawet dotknąć, dotyczy to zarówno odbierania połączeń, ale także sprawdzania nawigacji!
Mrugające żółte lampy na przejściach dla pieszych
W Szkocji piesi nie są jakoś specjalnie traktowani i przechodząc przez ulicę należy zachować ostrożność. Są jednak miejsca, gdzie piesi mają bezwarunkowe pierwszeństwo. Przejścia dla pieszych oznaczone żółtymi, mrugającymi kulami mówią o tym, że piesi mają tu pierwszeństwo. W tym wypadku nawet pieszy zbliżający się do przejścia. W tych miejscach trzeba się zatrzymać i przepuścić pieszych!
Buspas – Bus Lane
Jeżeli zdarzy się Wam jeździć po mieście, to starajcie się unikać jazdy po buspasach. Bus Lane, jest dobrze oznaczony i mogą jeździć nim tylko autobusy i taksówki. Taki pusty pas jest kuszący, szczególnie gdy stoi się w korku, ale jazda po nim może być kosztowna. Przy bus pasach znajduję się niebieskie tablice informacyjne mówiące o tym w jakich godzinach nie wolno po nich jeździć – są to godziny szczytu – zazwyczaj 7.00- 9.30 i 16.00 – 18.00. Poza tymi godzinami jazda pasem dla autobusów jest dozwolona.
Parkowanie i parkingi w Szkocji
Parkowanie w Szkocji może być kłopotliwe. Najważniejsze jest, aby wiedzieć gdzie NIE parkować. Nie wolno parkować w miejscu gdzie namalowana jest podwójna linia, na miejscach które są zamalowane zygzakiem, na miejscach dla niepełnosprawnych, dla mieszkańców (residents / permit holders only), terenach prywatnych. Warto także pamiętać, że na parkingach pod sklepami obowiązuje limit czasu (zazwyczaj 90 min). Na takich parkingach nie można zostawić samochodu na cały dzień i pójść zwiedzać, czy zaparkować na noc.
Prawie każdy parking w Szkocji ma swój regulamin. Warto się z nim zapoznać, aby uniknąć mandatu. Zdarzają się parkingi, na których nie można parkować kamperami. Są takie gdzie nie można parkować na noc (no overnight parking). Z drugiej jednak strony są też parking, które są specjalnie przygotowane do tego, aby mogły zatrzymywać się na nich kampery (jedynie te wyposażone we własną toaletę i łazienkę).
W Szkocji wiele parkingów jest darmowych, jednak te przy większych atrakcjach są płatne (pay & display). W parkomacie należy kupić bilecik i położyć go za szybą. Pamiętajcie, aby zawsze mieć jakieś drobne pieniądze na parkomaty, ponieważ nie wszystkie obsługują płatności kartą czy telefonem.
Promy
Jeżeli pożyczacie samochód, a macie w planach odwiedzenie którejś ze szkockich wysp, to upewnijcie się, czy możecie zabrać samochód na prom. Warto także pamiętać o tym, że jeśli planujecie przeprawę promem, np. na Hebrydy Zewnętrzne, to należy zarezerwować go wcześniej. Promy, szczególnie w okresie letnim, są mocno oblegane, a ilość miejsc jest ograniczona. PS. na wyspę Skye prowadzi most.
Jak jeździć samochodem po Szkocji – porady
Najważniejszą rzeczą podczas planowania podróży po Szkocji jest rozsądek. Trasę należy zaplanować rozsądnie i nie być w tych planach zbyt ambitnym. Nie należy także planować dużych dystansów, ponieważ jazda po Szkocji jest dość specyficzna. Nie da się tu jeździć zbyt szybko, zarówno ze względu na kręte drogi i jak i zapierające dech w piersiach widoki, obok których po prostu nie można przemknąć. Dlatego też dajcie sobie odpowiednio dużo czasu na postoje, robienie zdjęć, zwiedzanie i podziwianie widoków. Ze względu na walory krajobrazowe czas przejazdu sugerowany przez Google Maps można spokojnie podwoić 😉
Nie spiesz się, jedź powoli i ostrożnie – dostosuj prędkość do warunków panujących na drodze, a przede wszystkim do swoich umiejętności jako kierowcy.
Ważne jest także zachowanie spokoju, a czasami nawet zimnej krwi, szczególnie na bardziej wymagających, wąskich i krętych drogach.
Ważne! Skręt w prawo w ruchu lewostronnym to tak jak w Polsce w lewo! – należy skręcać dużym łukiem i przepuszczać samochody jadące z naprzeciwka.
Mam nadzieję, że ten wpis był dla Was pomocny. Jeżeli planujecie wizytę w Szkocji, a nie jesteście pewni jak jeździć samochodem w ruchu lewostronnym – to śmiało piszcie – postaram się rozwiać wszelkie wątpliwości. Myślę, że ten poradnik będzie również pomocny dla osób mieszkających w Szkocji, a dopiero rozpoczynających swoją przygodę z jazdą samochodem po szkockich drogach 😉
2 komentarze
Marta, cenny wpis jak każdy Twój i masa informacji. Ja już wróciłam. Dla nas jazda tam to był po prostu szok. Nie tylko inna strona i skrzynia biegów obsługiwana lewą ręką, ale jeszcze niewyobrażalnie wąskie drogi z niebezpiecznie spadzistymi bokami. Ja nawet nie próbowałam kierować, pozdrawiam.
Dziękuję! Mam nadzieję, że mimo pewnych utrudnień drogowych, Szkocja mimo wszystko Wam się podobała? 🙂