Zastanawialiście się kiedyś jakie ciekawostki może kryć Dundee? Czy w ogóle jest tu coś interesującego i godnego uwagi? Otóż okazuje się, że jak najbardziej tak! Dundee to niezwykłe miasto, pełne ciekawych historii i ważnych odkryć. Przedstawiam kilka ciekawostek i mało znanych faktów o Dundee. Jestem pewna, że wiele z nich Was zaskoczy! Z wpisu dowiecie się skąd wzięła się aspiryna, dlaczego William Wallace wszedł na wojenną ścieżkę z Anglikami oraz dlaczego Dundee nazywane jest miastem 3 J. Poznacie również tragiczną historię łodzi ratunkowej Mona. Zapraszam.

Ciekawostki o Dundee

Gdy już zapoznacie się z głównymi atrakcjami Dundee takimi jak RRS Discovery czy Muzeum V&A, warto zwrócić uwagę na mniej znane miejsca w mieście. Fajnie jest też poznać jego sekrety, ciekawostki i niezwykłe fakty. Ja uwielbiam poznawać takie rzeczy i wyszukiwać różnych takich „smaczków”, które kryje każde miasto.

Dundee to miasto 3 “J”

Dundee znane jest często pod pseudonimem 3 x J, czyli Jam, Jute & Journalism (dżem, juta i dziennikarstwo). Są to trzy produkty z których słynie miasto. To właśnie w Dundee powstała słynna marmolada pomarańczowa. Janet Keiller otrzymała większą ilość gorzkich pomarańczy z Sewilli i zastanawiała się jak je przetworzyć. Ostatecznie pokroiła je na małe kawałki wraz ze skórką, dodała dużą ilość cukru i zagotowała. W ten sposób powstała słynna do dziś marmolada pomarańczowa. Dundee zwane było Jutopolis ponieważ było największym ośrodkiem przetwórstwa juty na świecie. W mieście istniał przemysł włókienniczy już wcześniej, jednak od lat 30-tych XIX wieku to przetwórstwo juty wzięło górę nad miejscową wytwórczością. Miasto szybko zaczęło rosnąć i wkrótce w przemyśle tekstylnym pracowało około 50 000 osób. W odnowionej XIX-to wiecznej przędzalni juty – Verdant Works możecie zapoznać się ze wszystkimi aspektami związanymi z branżą jutową. Natomiast D.C. Thomson & Co to firma medialna i wydawnicza w Szkocji. Założona w 1905 roku do dziś jest jednym z największych pracodawców w Dundee, słynie głównie z wydawania gazet oraz słynnych szkockich komiksów. 

Stadiony – ciekawostki o Dundee

Dundee to jedyne miasto na świecie, w którym dwa kluby piłkarskie mają swoje stadiony przy tej samej ulicy – dzieli je niecałe 200 metrów! Oba kluby należą do Premier League, czyli najwyższej ligi szkockiej. Derby Dundee są najbliżej siebie rozgrywanymi w Wielkiej Brytanii.

Szmaragd z Dundee

Drugi największy szmaragd na świecie znajduje się w łańcuchu burmistrza Dundee! Kamień podarował miastu James Caird – baron juty i filantrop. Pochodzenie kamienia nie jest do dziś wyjaśnione, a ze względu na to, że jest niezwykle rzadki, trudno ocenić jego wartość. Szmaragd został po raz pierwszy zaprezentowany podczas uroczystości związanych z położeniem kamienia węgielnego pod Caird Hall – sali koncertowej ufundowanej przez najzamożniejszego mieszkańca Dundee. Ceremonię uświetnili swoją obecnością Król Jerzy V i Królowa Maria. Para królewska poprzez naciśnięcie elektrycznych przycisków wykonanych z jadeitu i wspomnianego szmaragdu, uruchomiła mechanizm, który upuścił kamień węgielny na swoje miejsce. Kamienie szlachetne podarowano władcy. Król jednak, go nie przyjął, mówiąc że szmaragd powinien pozostać w mieście na jego potrzeby i korzyści. I tak niezwykły szmaragd został przekazany miastu i obecnie znajduje się w łańcuchu burmistrza.

Znaczek pocztowy

Nieomalże do połowy XIX wieku poczta brytyjska nie działała najlepiej. Ceny za przesyłki były wysokie i różne w zależności od odległości i ilości nadanych kartek. Nie było na nich także żadnego oznaczenia dotyczącego opłaty. Co więcej, za list zobowiązany był płacić adresat, który jednak często odmawiał przyjęcia przesyłki właśnie ze względu na cenę.

James Chalmers, mieszkaniec Dundee, księgarz, drukarz i wydawca gazety przez wielu uważany jest za wynalazcę przylepnego znaczka pocztowego i reformę Royal Mail. Chalmers prowadził kampanię na rzecz ulepszenia poczty brytyjskiej, przede wszystkim przyspieszenia jej kursowania pomiędzy Londynem a Edynburgiem. Ostatecznie, dzięki jego zabiegom, czas ten skrócił się o jeden pełny dzień w każdą stronę. Przedstawił także projekt przylepnego, opłaconego z góry znaczka, który wg niego powinien mieć różne kolory w zależności od ceny. Chalmers wysłał swój pomysł do Londynu do Rowlanda Hill. Nie jest pewne czy panowie pracowali nad ulepszeniem brytyjskiej poczty równolegle, czy londyńczyk skradł pomysł Szkota i przedstawił jako swój. Oficjalne źródła podają za pomysłodawcę znaczka Rowlanda Hilla, wielu jednak się z tym nie zgadza i do tej pory trwa dyskusja, kto tak naprawdę był pomysłodawcą i twórcą pierwszego brytyjskiego znaczka pocztowego.

Prasę drukarską na której James Chalmers wydrukował swój pierwszy znaczek możecie zobaczyć w Galerii McManus. 

Aspiryna – ciekawostki o Dundee

Thomas John MacLagan uważany jest za odkrywcę naturalnego środka przeciwbólowego, znanego później pod nazwą Aspiryna. Thomas MacLagan był lekarzem, studiował medycynę w Edynburgu, po czym przeniósł się do Dundee, gdzie pracował w tutejszym szpitalu. Wprowadził w nim wiele innowacji, np. dietę dla pacjentów i stosował wino w celach medycznych. Był pierwszym lekarzem, który używał termometru do celów medycznych (do tej pory lekarze nie brali go na poważnie). Jego największym odkryciem było jednak wykorzystanie salicyny pochodzącej z kory wierzby jako środka przeciwbólowego. Na podstawie jego odkrycia, nieco później stworzono syntetyczny kwas acetylosalicylowy, a syntetyczną aspirynę opracował Niemiec – Felix Hoffman.

William Shakespeare w Dundee? 

Krąży pogłoska, że William Shakespeare odwiedził Dundee w 1601 roku. Grupa aktorów z Anglii odwiedziła Szkocję i możliwe że był wśród nich William Shakespeare. Nie jest to jednak informacja potwierdzona, choć prawdopodobna biorąc pod uwagę, że tragedia jego autorstwa Makbet rozgrywa się w Szkocji. Popiersie poety znajduje się na budynku Theatre Royal w Dundee – pierwszym teatrze w mieście (1810). 

William Wallace – uczeń szkoły w Dundee?

William Wallace, szkocki bohater narodowy, walczący o niepodległość Szkocji, uczęszczał do szkoły w Dundee. Historia, czy raczej legenda głosi iż William chodził do szkoły wraz chłopcem imieniem Selby – synem angielskiego namiestnika na zamku w Dundee. W 1291 roku Anglicy zdobyli kontrolę nad Szkocją i obsadzili każdy zamek angielskim urzędnikiem. Między chłopcami doszło do kłótni – Selby obraził Williama mówiąc, że nie jest on godzien noszenia sztyletu i szlacheckich szat. William poczuł się tymi słowami niezwykle urażony, po czym wyciągnął nóż i zadźgał kolegę na śmierć. Po tym wydarzeniu William Wallace musiał uciekać z Dundee. Kierował się w stronę Perth szukając schronienia u swego wuja. Angielskie wojsko ruszyło za nim w pościg. Podczas ucieczki zmęczony William Wallace przysiadł na kamieniu przy niewielkiej zagrodzie, aby odpocząć. Żonie rolnika zrobiło się żal biednego uciekiniera i postanowiła mu pomóc przebierając go w damskie odzienie, dzięki któremu nie został rozpoznany przez ścigających go żołnierzy. Kamień na którym siedział Wallace obrósł legendą i był hołubiony przez potomków rolnika przez prawie 600 lat. Dziś można go zobaczyć w Muzeum i Galerii McManus.

Tak zaczęła się historia szkockiego wojownika o niepodległość Szkocji. Kto wie jak potoczyłby się jego los, a co za tym idzie historia Szkocji, gdyby nie przybył do szkoły w Dundee i nie natknął się na nieprzyjemnego Anglika…

Kuba Rozpruwacz w Dundee?

Krążą pogłoski, że William Henry Bury, ostatni morderca, na którym wykonano publiczną egzekucję w Dundee, był Kubą Rozpruwaczem z Londynu. Williama Bury’ego skazano za zamordowanie żony. Małżeństwo przeniosło się do Dundee z Londynu, a wcześniej pani Bury była prostytutką. William Bury był podobny do słynnego mordercy zarówno z wyglądu jak i sposobu ubierania się. Co więcej, gdy został aresztowany, sam przyznał się do tego, że jest Jackiem the Ripper z Whitechapel. Trudno jest jednak tę informację jednoznacznie potwierdzić. Faktem jest jednak, że po egzekucji Burego, morderstwa w Londynie ustały. 

Tunel kolejowy pod The Law – ciekawostki o Dundee

Linię kolejową Dundee – Newtyle otwarto w 1831 i była to jedna z pierwszych linii pasażerskich w Szkocji. Do jej wybudowania konieczne było wykopanie tunelu pod wzgórzem The Law. Tunel miał 300 metrów długości i jak na ówczesne czasy było to niezwykłe osiągnięcie budowlane. Po największej pochyłości wagony wciągano linami, które napędzały 3 stacjonarne silniki parowe. Na szczycie, liny odczepiano i zaprzęgano konie, które następnie ciągnęły wagony przez tunel. Na płaskim odcinku torów, w wagonach często stawiano żagle, które pomagały koniom ciągnąć pociąg. Dlatego też często wydawało się, że pociąg “płynie” przez okoliczne tereny. Polecam obejrzeć krótką animację o tym odcinku linii kolejowej. Tunel zamknięto w 1860 roku, ponieważ okazał się mało efektywny. W późniejszych latach tunel wykorzystano do hodowli grzybów, jako schron oraz miejsce składowania śmieci. Tunel zamknięto całkowicie w 1980r. 

Szanta “Mona” 

Pieśń opowiada autentyczną historię tragedii łodzi ratunkowej, która wypłynęła z Broughty Ferry na pomoc statkowi wzywającemu pomocy. W 1959 roku, podczas silnego sztormu, Latarniowiec North Carr zerwał się z kotwicy i zaczął dryfować na pełne morze. Łódź ratunkowa Mona, której załogę stanowili ochotnicy, ruszyła na pomoc. Niestety łódź roztrzaskała się na skalistych wybrzeżach Szkocji, a wszyscy członkowie załogi zginęli, a ciała jednego z nich nigdy nie odnaleziono. Załogę latarniowca uratował śmigłowiec. W czasie swojej służby łódź ratunkowa Mona uratowała 118 osób. Niedługo po tragedii łódź została potajemnie spalona, na rozkaz który przyszedł z Londynu.

Latarniowiec North Carr możecie zobaczyć zacumowany w Dundee w doku Wiktorii nieopodal HM Frigate Unicorn.

Mam nadzieję, że ciekawostki o Dundee, które tu przedstawiłam były dla Was interesujące, a co najważniejsze że są to dla Was nowe informacje. Koniecznie dajcie znać czy o którejś z nich kiedyś słyszeliście, a która była dla Was najciekawsza!