Nowy most nad zatoką Forth to majestatyczny Queensferry Crossing. Most uroczyście otworzyła Królowa Elżbieta II 30 sierpnia 2017. Miało to miejsce 53 lata po tym jak przecięła ona wstęgę na pierwszym moście drogowym przez zatokę – Forth Road Bridge.
Queensferry Crossing to most wantowy (podwieszany), czyli takie gdzie obciążenia z pomostu przenoszone są na pylony za pomocą ukośnie biegnących cięgien. Most Queensferry ma 2,7 kilometra długości.
Przeprawa przez Zatokę Forth
Przeprawa przez zatokę Forth istniała w tym miejscu od XI wieku, kiedy to królowa Małgorzata ufundowała darmowy prom dla pielgrzymów wędrujących do St. Andrews. Stąd też pochodzi nazwa miejscowości – Queensferry (South i North), czyli miejsca gdzie przybijał prom królowej. Do dziś w obu miejscowościach na nabrzeżu można znaleźć miejsca, gdzie cumowały promy. Przeprawa promowa funkcjonowała w tym miejscu przez wiele kolejnych stuleci, aż do 1964, gdy wybudowano pierwszy most drgwy – Forth Road Bridge. Żywotność tego mostu była przewidziana na 120 lat, jednak na początku XXI wieku, czyli zaledwie po 40 latach, odkryto znaczne zużycie mostu. Wynikało ono głównie z ogromnego nasilenia ruchu (ponad 2 razy większym niż przewidywany) oraz korozją kabli, która przyczyniła się do osłabienia ich siły nośnej o 10%. Dlatego też w 2007 roku podjęto decyzję o wybudowaniu nowego mostu.
Queensferry Crossing – nowy most nad zatoką Forth
Nowy most wybudowano nieco na zachód od istniejącego. Forth Road Bridge (stary most) pozostał do użytku dla pieszych i rowerzystów oraz ruchu lokalnego. Nowy most nie posiada chodników dla pieszych, tak jak ma to miejsce na starym moście. Jedyną okazją przejścia się po nowym moście wantowym była zorganizowana akcja związana z jego otwarciem. Uruchomione zostały zapisy i losowanie, w którym wyłoniono 50 000 osób, które mogły wziąć udział w tym wydarzeniu. Byliśmy jednymi z tych szczęśliwców! Dzięki temu udało nam się przespacerować po Queensferry Crossing i zrobić niepowtarzalne zdjęcia!
Na kilka tygodni przed tym wydarzeniem dostaliśmy ulotkę informacyjną wraz z identyfikatorami umożliwiającymi wejście na most. Wszystko było świetnie zorganizowane. W zależności od miejsca zamieszkania należało udać się w odpowiednie miejsce, z którego zwiedzający byli zawożeni na most autobusami edynburskiej firmy transportowej – Lothian Buses. Po przejściu mostu, autobusy odbierały pieszych i odwoziły ich z powrotem do miasta.
Queensferry Crossing – most w liczbach
- 2,7km długości
- 3 pylony o wysokości 207 metrów
- 37 000 km kabli
- 35 000 ton stali
- 150 000 ton cementu
- 10 000 000 roboczogodzin
Queensferry Crossing – rekordy
- Najwyższe pylony w UK (210m)
- Najdłuższe, ciągłe wylewanie cementu – 15 dni, 24 godziny na dobę. Wylano 16 869 metrów sześciennych cementu na fundament południowego pylonu.
Czy warto wybrać się na mosty?
Jeżeli będziecie w Edynburgu to koniecznie polecam Wam zrobić sobie wycieczkę nad Zatokę Forth, aby obejrzeć mosty. Najlepiej udać się do South Queensferry, gdzie znajduje się punkt widokowy na mosty. Tuż obok niego przebiega ścieżka prowadzącą na stary most. Z jego zachodniej strony rozpościerają się wspaniałe widoki na Queensferry Crossing. Mostem możecie dojść do North Queensferry, gdzie znajduje się oceanarium – Deep Sea World. Warto także przejść się do małego porciku położonego w cieniu mostów – Port Edgar, skąd będziecie mogli obejrzeć mosty „od dołu”.
Jeżeli już będziecie przy mostach, to koniecznie musicie przespacerować się po niezwykle urokliwym South Queensferry! Stare miasto to właściwie jedna uliczka, ale można tam spacerować przez długi czas i czuć się jakby czas się zatrzymał. Po przejściu na drugą stronę miasteczka możecie podziwiać fantastyczny most kolejowy – Forth Bridge. Most wybudowano w XIX wieku i jest jednym z symboli Szkocji. Most kolejowy nad zatoką Forth uważany jest za jedno z większych osiągnięć konstrukcyjnych XIX wieku. Forth Bridge został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Queensferry Crossing – kontrowersje
Wokół budowy mostu istniało wiele kontrowersji i sprzeciwów. Ponadto most otwarto z opóźnieniem, co dodatkowo przyczyniło się do dalszej krytyki projektu. Gdyby tego było mało niedługo po uroczystym otwarciu most został ponownie zamknięty ze względu na konieczność naprawy pewnych usterek. Most został wybudowany, aby odciążyć stary most, oraz zwiększyć przepustowość tej trasy. Jak się jednak okazało most nie spełnia tych wymagań. Jest również przeciążony, a w godzinach szczytu panują tam spore korki. Władze rejonu Fife wystawiły prośbę do zarządu mostów, aby w godzinach szczytu otwierać stary most, co pomogło by w rozładowaniu ruchu.
Most wybudowano przy użyciu nowoczesnych technologii, ponadto zamontowano dodatkowo specjalne osłony przeciwwiatrowe. Mają one na celu zabezpieczać most i ruch na nim przed silnymi wiatrami, które często wieją w zatoce Forth. Zamontowanie osłon miało zapobiegać konieczności zamykania mostu podczas silnych wiatrów, tak jak miało to miejsce w przypadku Forth Road Bridge (starego mostu). Tak się jednak nie stało i w przypadku złych warunków atmosferycznych jak np. silny wiatr, śnieg czy oblodzenie – most jest zamykany, a kierowcy którzy chcą się przedostać na drugą stronę zatoki muszą korzystać z objazdu dookoła zatoki, przez most w Kirkardine (60km). Wszystko to budzi wiele kontrowersji i coraz częściej słychać głosy postulujące o budowie tunelu pod zatoką Forth. Taki projekt byłby jednak niezwykle drogi.
Queensferry Crossing – jak dojechać?
Samochodem
Przez Queensferry Crossing przebiega autostrada M90, która prowadzi do Perth, a następnie jako droga A9 dalej na północ do Inverness. Jeżeli jednak chcecie zatrzymać się i na spokojnie obejrzeć most, to polecam zjechać do South Queensferry. Najlepiej zatrzymać się na parkingu przy budynkach administracji mostów (EH30 9SF). Znajduje się tu punkt widokowy na mosty i tablice je upamiętniające. Z drogi A 904 przy zjeździe na stary most, należy skręcić tak jak na stację Shell i jechać uliczką za stacją, w dół. Ta uliczka prowadzi na darmowy parking przy punkcie widokowym. Stąd możecie kierować się niebieskimi drogowskazami rowerowymi na ścieżkę na Forth Road Bridge.
Pociągiem
Pociągiem z Edynburga możecie dojechać na mosty w 15 minut. Polecam kupić bilet na pociąg do North Queensferry i przejść mostem Forth Road Bridge do South Queensferry. Następnie możecie złapać pociąg powrotny z Dalmeny.
Autobusem
Z Edynburga do South Queensferry można dojechać autobusem Lothain Buses nr 43. Autobus jedzie przez Princes Street. Cena biletu to 2,80 funta w jedną stronę. Autobus jedzie około 45 minut.
Rowerem
Przez Forth Road Bridge (stary most) biegnie krajowa ścieżka rowerowa nr 1. Trasa ta prowadzi z Londynu, wzdłuż wschodniego wybrzeża Wysp Brytyjskich, przez Edynburg aż na samą północ Szkocji. Jest to część trasy rowerowej dookoła Morza Północnego. Z Edynburga bardzo łatwo na mosty dostać się właśnie rowerem. Należy kierować się niebieskimi drogowskazami rowerowymi na drogę rowerową nr 1 i na Forth Road Bridge. Z Centrum Edynburga (okolice stacji Haymarket, gdzie można wjechać na tę ścieżkę) do South Queensferry na punkt widokowy jest około 16 kilometrów, czyli około godzina jazdy. Ścieżka jest przyjemna i wolna od ruchu samochodowego, miejscami nieco wymagająca, ponieważ znajdują się na niej podjazdy. Oczywiście w stronę zatoki prowadzi ona w dół, jednak w drodze powrotnej do Edynburga jest cały czas pod górkę 😉 Zawsze jednak możecie skorzystać ze ScotRail i wrócić do miasta pociągiem. Jeżeli jednak zdecydujecie się na jazdę rowerem z powrotem do miasta to polecam pojechać trasą przez Dalmeny Estate.
A czy Wy widzieliście mosty? Jak wrażenia? Podzielcie się!